توسط : در جستجوی هلن از بروجن تا نیویورک (قسمت سوم)
تالیف: عباس بحرینی بروجنی
برخی از مشاهیر شهر وشهرستان بروجن:
- ابوالقاسم بختیار: پزشک(1250-1349 ه.ش)
- آیت الله محمدرضا اصفهانی بروجنی :فقیه (1345 ه.ق)
- آیت الله محمدحسین بروجنی :فقیه(1301-1368 ه.ق)
- صمصام السلطنه بختیاری بروجنی: نخست وزیر ایران در عصر مشروطه
- آیت الله جهانگیرخان قشقایی بروجنی:فقیه(1243-1328 ه.ق)
- دکتر هوشنگ آتش:دکترای پزشکی از دانشگاه تهران وتخصص بیماری های داخلی وعفونی از دانشگاه انگلستان وفرانسه
- داراب افسربختیاری: شاعر فولکلور(1297-1350 ه.ش)
- دکتر ابوالحسن برجیان بروجنی ارتوپد استادیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دکتر بهمن بروجنی : هنرمند نامدار ونقاش چیره دست ایرانی، هم اکنون در فرانسه اقامت داشته وششمین فردی در دنیاست که موفق به اخذ بالاترین مدرک هنری شده است.
- دکتر علی اکبر بیگی بروجنی : فوق تخصص جراحی عروق وترماتولوژی از دانشگاه شهید بهشتی تهران
- دکتر محمدجواد خردمند: پزشک وشاعر
- حسین قلی مشفق ضرغام :ادیب وشاعر معاصر متولد 1284 ه.ش(وی در خصوص افتتاح بیمارستان شهر بروجن چنین سروده است:(بسی خرابی این مرزوبوم شدآباد/به کاخ گشت بَدل، هرچه بود ویرانه/به روز هشتم ماه جمادی الاول/که هست روز سعیدی به خویش وبیگانه/به حمکرانی ضرغام در بروجن ما/مریض خانه بناشد به امر شاهانه/نوشت خامه مشفق به سال تاریخش/”دوای درد بجویید زین شفاخانه/”1359 ه.ق
- حیدرعلی طالب پور: شاعر
- بهمن بروجنی: شاعر و نقاش
- بهنام بهزادی:کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده ، او یکی از کارگردانان موفق ایرانی در سطح بین‌المللی است و فیلم‌هایش جوایز متعددی را از جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی به دست آورده‌اند.
- عبدالله روا: مجری صدا و سیمای ایران و شاعر
- دکتر تورج نوایی: دکترای شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه نیویورک.
- دکتر جواد ابراهیمی: دکترای ریاضی از کانادا وکسب کننده مدال نقره جهانی و دو بار طلای جهانی المپیاد ریاضی.
- دکتر جمشید ابوالحسن بختیار: روانپزشک از آمریکا و موسس دانشکده روانپزشکی دانشگاه شیراز و اصفهان.
- دکتر رحمت الله برجیان: استاد و بنیانگذار سالن تشریح دانشگاه اصفهان و موسس بیمارستان جلفای اصفهان.
- دکتر صادق ولیان ، وی مدرک دکترای ژنتیک پزشکی خود را از کالج سلطنتی دانشگاه لندن (ایمپریال‌کالج لاندن) اخذ و سپس فوق دکترای تشخیص بیماری های ژنتیکی را از مرکز سرطان شناسی در ایالت تگزاس آمریکا دریافت نموده است. نامبرده دانشیار بخش ژنتیک دانشگاه اصفهان و مسئول گروه پژوهشی ژنتیک این دانشگاه است.
- دکتر احمد برجیان: اولین متخصص اورولوژی در اصفهان.
- دکتر منصور برجیان: اولین ارتوپد در دانشگاه اصفهان.
- دکتر ابتهاج نوایی: دکترای ارتودنسی، مترجم کتب سهراب سپهری وکتاب رئیس جمهور که به زبان کرواسی ترجمه کرد.
- پروفسور کسری شارقی : یکی از برجسته ترین جراحان مغز واعصاب در دنیا که در شهر هامبورگ آلمان اشتغال دارد
- ملک محمد مسعودی خواننده مشهور و شاگرد تاج اصفهانی
- ملک محمد مسعودی
ارتباط جاده ای بروجن با اصفهان به تدریج از سال 1299 آغاز گردیده است.
در دوران ناصرالدین شاه عده ای از رجال بروجن که یکی از آنها حاج قربانعلی طاهری بوده است به منظور تظلم در تهران به حضور ناصرالدین شاه می رسد وجریان را به عرض می رساند. ناصرالدین شاه مالیات عادلانه ای تعیین می کند وبدین طریق مردم مجددا به بروجن آمده وزندگی را از سر می گیرند.می گویند برای اولین بار در بروجن سماور در طی این سفر خریداری وآن را به بروجن آوردند وآن را پر آب کرده ودر درون آن آتش می اندازند وعده زیادی به دیدن آن می آیند.
می گویند یکی از نوکران می پرسد این چیست؟ وبه او می گویند امامزاده است واو هنگام بوسیدن امامزاده لبش می سوزد ومردم به او می خندند.
بروجن تا سال 1336 به صورت بخش اداره می شده ودر نتیجه مسافرت اقبال نخست وزیر وقت وچند وزیر به بروجن وتوجه به آن به صورت شهرستان درآمد وبخش گندمان وجانکی (لردجان- خانه میرزا وفلارد) وبخش اردل تابع این شهرستان گردید.
از سال 1316 اداره بهداری در بروجن دائر گردید واولین بیمارستان 25 تخت خوابی این شهر به همت وزیر بهداری وقت به این امر اختصاص یافت. ساخت بیمارستان این شهر در حدود سال 1320 آغاز می گردد. شهرداری بروجن نیز از سال 1316 تشکیل شده است وفردی به نام آقای صبور اولین شهردار این شهر فعالیت خود را آغاز می نماید.
هرکه را نَبوَد زگیتی همت و عزم بلندش
شهپرشهبازِ خوشبختی کی آید در کمندش (امیرقلی اشراقی بروجنی)
بارندگی هفت شب وهفت روز
در بروجن معروف است که اکثر آثار تاریخی این شهر در بارندگی معروف به هفت شب وهفت روز ویران شده اند. در قدیم ، میزان بارش برف وباران در این شهر به حدی بود که “میل” یا “برج” آن به زیر برف می رفته ومثل می زدند: به حق این پیر، به قدر این میل. (متاسفانه طی سالیان اخیر شهر بروجن به یکی از شهر های کم بارش استان وکشور تبدیل شده بطوریکه در برخی از سال ها میزان بارش آن از شهر یزد هم کمتر گزارش شده است. مولف به خاطر دارد که در سالهایی که به مدرسه ابتدایی وراهنمایی می رفتم در پاییز وزمستان وحتی در ایام عید چقدر بارش برف در شهر داشتیم بطوریکه برف های طول سال را که از روی پشت بام پارو کرده بودیم تبدیل به تلی از برف میشد که در اواخر برای پایین آمدن از پشت بام در انتهای برف روبی از نردبان استفاده نمی کردیم ومستقیماً از روی بام بر روی برفهای تجمیع شده در طول پاییز وزمستان می پریدیم وبه پایین سُر میخوردیم).
آثارویران شده طی این بارندگی ، عموماً مربوط به بناهای شهاب السلطنه بختیاری بوده است. آورده شده که یکی از دلایل اصلی عدم انتخاب بروجن به عنوان مرکز فرمانداری کل چهارمحال بوده است وهمچنین از عوامل توسعه نیافتگی، بن بست قرارگرفتن شهر واستان ونیز فقر شدید حاکم بر مردم در آن سالها.
بروجن را بروج از عشق بستند چه سود ای دل که قلب ما شکستند
جوانان برومندش به هر باغ بسان خلق در هم نشستند
چو طوطی در سخن سنجی ملیح اند چو بلبل نغمه پرداز الستند
به هرجایی که جا دارند، گویا جنان است و چو جانشان می پرستند
در کتابی قدیمی ودست نویس که در کتابخانه پدرم یافتم شرحی از خاطرات واشعار فردی که تخلص وی “خادم” بوده به نام میرزا محمد کاظم ، که شوهر خواهر پدر بزرگ مادری من بوده است وی خودرا محمد کاظم ابن حاجی اسماعیل ابن کربلایی ابراهیم ….معرفی نموده است وظاهرا تولد وی حدود سال 1250 بوده است.(به نقل شفاهی از مرحوم علی اکبر بنائیان پدربزرگ اینجانب)
وی از یک سو به امنیت وآسودگی وارزانی اجناس وفراوانی نعمت از برای خلق درآن زمان اشاره کرده ومی نویسد امنیت به حدی بود که اگر کرور کرور جواهر را طفلی حمل می کرد احدی متعرض او نمی شد.اما از طرفی به سنه 1326 اشاره می کند ومی نویسد جنس روبه ترقی گذاشت تا آنکه خلق به عجزآمدند وهرچه مایملک واثاثیه داشتند فروختند.مردمان بی مایه بنای خانه بری وسرقت گذاشتند.وی می نویسد ای بسا دوبرادر که یکی ازآنها صاحب یک کرور دولت بود ودیگری بابت گرسنگی تلف شده واو را کفن می نمودند وبرادرش می گفت که وی برادر من نیست.
https://eitaa.com/nursech پایگاه خبری سریر ایران
